Kantak Kazimierz lub Kaźmirz (1824-1886)

 

Zasłużony polski działacz polityczny i społeczny w zaborze pruskim. Urodził się 22 marca 1824 r. w Poznaniu. Uczył się w gim. Marii Magdaleny w Poznaniu. W 1845 r. został aresztowany za udział w konspiracji. Więziony w Grudziądzu i Moabicie, został zwolniony po wielkim procesie berlińskim. Studiował na Uniwersytecie we Wrocławiu i pobierał praktyczne nauki rolnicze w Kobylnikach pod Inowrocławiem. W kwietniu 1848 roku wziął udział w walkach z armią pruską. W latach 1853-1862 działał w Tow. Naukowej Pomocy. W latach 1862-86 był posłem z Wielkopolski do sejmu pruskiego, gdzie wytrwale bronił praw narodu polskiego. Od 1885 r. zwalczał brutalną politykę Bismarcka, Kulturkampf i początki pruskiej akcji kolonizacyjnej.

Przyjeżdżał do Zakopanego od 1876 r. i stał się wielkim miłośnikiem i propagatorem idei turystyki tatrzańskiej. Na posiedzeniu Wydziału Towarzystwa Tatrzańskiego w Zakopanem 29 lipca 1876 r. Kantak mianowany został delegatem Towarzystwa na zabór pruski. Wybór był doskonały i po jego śmierci przyznano, że tak gorliwego delegata Towarzystwo dotąd nie miało. W czasie swojej 10 letniej delegatury zjednał dla PTT 762 członków. Kantak apelował w poznańskiej prasie o płacenie składek i abonowanie Pamiętnika TT. Wspominano, że dokonywał on iście cudów w gromadzeniu składek na cele Towarzystwa. Dzięki Kantakowi TT przystąpiło do kosztownej budowy Dworca Tatrzańskiego w Zakopanem. Nazywano go głównym filarem Towarzystwa. Doceniając działalność Kantaka w propagowaniu idei turystyki tatrzańskiej, VI walne Zgromadzenie Towarzystwa, 5 maja 1878 r. mianowało go Członkiem Honorowym, VII walne zgromadzenie 25 maja 1879 r. wyraziło mu serdeczne podziękowanie za niestrudzoną gorliwość w popieraniu celów Towarzystwa.

Zmarł w Poznaniu 28 grudnia 1886 r. po kilku dniach choroby wskutek zapalenia płuc. Pogrzeb Kazimierza Kantaka stał się wielką manifestacją patriotyczną z terenu całej Polski oraz Polaków z zagranicy. W kondukcie pogrzebowym uczestniczyło ok. 15 tysięcy osób, a w tym czasie zamknięte były wszystkie polskie sklepy, restauracje i inne lokale. Uroczystości pogrzebowe trwały dwa dni.

XIV walne zgromadzenie Towarzystwa Tatrzańskiego 6 lutego 1887 r. uchwaliło nazwę Brama Kantaka u wejścia do Doliny Kościeliskiej. Jeszcze w tym samym roku odsłonięto w Bramie Kantaka tablicę ku jego czci. Dzięki staraniom poznańskiego Oddziału PTT, po 106 latach tablicę tę odnowiono i 2 października 1993 r. nastąpiło jej ponowne odsłonięcie i poświęcenie.

======================================
Źródła:
Biogram ze strony internetowej Wielkopolskiego Klubu Przodowników Turystyki Górskiej im. Kazimierza Kantaka w Poznaniu: https://www.wkptg.poznan.pttk.pl/patron-klubu
Wielkopolski Słownik Biograficzny, Poznań l983, str. 314

Fotografie: Wikipedia, Zbigniew Szmidt